Các nền kinh tế châu Á, trong đó có Việt Nam, phải chuyển 'xanh' để duy trì lợi thế cạnh tranh

Theo tác giả bài báo, Sonja Cheung là Giám đốc biên tập của Hội đồng Doanh nghiệp châu Á, càng ngày, các quy định xuyên biên giới mới liên quan đến môi trường như thuế carbon của EU sẽ khiến những nước như Bangladesh và Campuchia không còn lựa chọn nào khác ngoài việc bắt kịp hoặc có nguy cơ mất đi thương mại toàn cầu.

Khi bối cảnh toàn cầu chuyển sang một tương lai xanh hơn và công bằng hơn, các hoạt động bền vững ngày càng được chú ý. Một số quốc gia phát triển đã nhanh chóng chuyển hướng và kết hợp những giá trị quan trọng này vào khuôn khổ kinh tế và xã hội của họ. Giờ đây, nhiều nền kinh tế đang phát triển ở châu Á cần phải cố gắng bắt kịp hoặc có nguy cơ bị tụt lại phía sau trong thương mại toàn cầu.

Nhiều quốc gia châu Á có các quy định về phát thải carbon tương đối nhẹ nhàng hơn so với các tiêu chuẩn khắt khe hơn ở các quốc gia phương Tây, khiến châu Á nhìn chung trở nên hấp dẫn hơn đối với các ngành sản xuất đang tìm kiếm chi phí vận hành thấp hơn, bao gồm cả những ngành liên quan đến tuân thủ môi trường.

Trong khi đó, thế giới phát triển đang ưu tiên các hiệp định khí hậu quốc tế và các chính sách môi trường nghiêm ngặt hơn, chẳng hạn như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu, để ngăn chặn hoạt động sản xuất sử dụng nhiều carbon.

Các nước châu Á không thể tuân thủ các quy định đó có thể gặp khó khăn khi tham gia thương mại quốc tế. Tệ nhất, điều này có thể cản trở tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội và quỹ đạo kinh tế của họ.

Ấn Độ, Indonesia, Việt Nam và Bangladesh đã tăng cường đáng kể hoạt động sản xuất trong những năm qua, đặc biệt là trong các lĩnh vực như dệt may, điện tử, ô tô và các ngành công nghiệp nặng như thép và xi măng, những lĩnh vực sử dụng nhiều lao động và năng lượng.

Ví dụ Bangladesh

Bangladesh là ví dụ điển hình về một quốc gia châu Á phải giải quyết những khoảng trống về tính bền vững để duy trì là đối tác thương mại hấp dẫn, đặc biệt là với EU, một thị trường quan trọng đối với Bangladesh. Năm ngoái, khối lượng nhập khẩu quần áo của EU từ Bangladesh đã vượt quá khối lượng nhập khẩu từ Trung Quốc. Bangladesh lần đầu tiên trở thành nước xuất khẩu hàng dệt kim hàng đầu ở EU.

Xuất khẩu hàng dệt may của Bangladesh có thể chịu áp lực do CBAM, bao gồm thuế đánh vào hàng nhập khẩu tạo ra khí nhà kính trong quá trình sản xuất. Biện pháp này sẽ làm tăng chi phí bán hàng dệt may tại thị trường EU đối với các nhà xuất khẩu như Bangladesh vốn sẽ phải trả thuế liên quan đến lượng khí thải carbon.

Bắt đầu từ tháng 10/2023, CBAM sẽ được triển khai dần dần trong vài năm tới. Giai đoạn chuyển tiếp hiện áp dụng cho một số lĩnh vực nhất định bao gồm sắt, thép, xi măng, nhôm và điện. Tuy nhiên, phạm vi áp dụng đối với hàng hóa chịu thuế biên giới có thể sẽ được mở rộng dần dần sau khi được xem xét.

Mục tiêu cuối cùng của CBAM là bảo vệ các ngành công nghiệp EU khỏi sự cạnh tranh của các thực thể nước ngoài có mức độ ô nhiễm cao hơn và đảm bảo môi trường cạnh tranh cho các doanh nghiệp châu Âu. Các nhà xuất khẩu châu Á, giống như những nhà xuất khẩu từ Bangladesh, sẽ phải đối mặt với một thị trường khó khăn hơn trong bối cảnh nhu cầu đối với hàng hóa của họ ở EU có thể thấp hơn, đặc biệt nếu họ phải tăng giá để bù đắp thuế đối với lượng khí thải carbon liên quan.

Hơn nữa, kết quả là công nhân sản xuất ở các quốc gia xuất khẩu này có thể mất việc làm. Các nhà xuất khẩu hàng dệt may từ các nước đang phát triển ở châu Á cũng lo ngại EU có thể sử dụng thuế biên giới như một biện pháp bảo vệ , thách thức thêm khả năng cạnh tranh của họ với các công ty châu Âu ngay cả khi họ tiếp tục thực hiện các sáng kiến ​​giảm phát thải.

Để tránh chi phí đáng kể liên quan đến CBAM, các nước châu Á phải đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch vì việc sử dụng năng lượng góp phần đáng kể vào lượng khí thải trong sản xuất. Hướng tới mục tiêu xanh hơn, Bangladesh đang đặt mục tiêu sản xuất ít nhất 40% điện năng từ năng lượng tái tạo vào năm 2040.

Nguồn: Baoquocte.vn