Áp lực thuế đối ứng 20%, dệt may mở 'cánh cửa thứ 2' để thoát khó
VNF) - Ngành dệt may Việt Nam đang đứng trước áp lực khi Mỹ áp thuế đối ứng 20% và các tiêu chuẩn xuất xứ, môi trường siết chặt. Hiệp định EVFTA trở thành “cánh cửa thứ hai”, giúp doanh nghiệp mở rộng xuất khẩu sang EU, nâng cao nội địa hóa và hướng tới sản xuất bền vững.
Ngành dệt may – lĩnh vực đóng góp hơn 40 tỷ USD xuất khẩu mỗi năm và tạo việc làm cho hơn 2,5 triệu lao động đang đứng trước sức ép lớn khi các thị trường chủ lực siết chặt tiêu chuẩn về xuất xứ, môi trường và trách nhiệm chuỗi cung ứng. Cú hích mới nhất đến từ Mỹ, khi quốc gia này sẽ áp dụng thuế đối ứng 20% với hàng hóa Việt Nam từ ngày 7/8/2025, đặt ngành dệt may vào vòng xoáy cạnh tranh khó khăn hơn.
Dù vậy, kết quả xuất khẩu 10 tháng đầu năm 2025 vẫn ghi nhận gam màu sáng. Tổng kim ngạch dệt may đạt 32,9 tỷ USD, tăng 7,6% so với cùng kỳ 2024; riêng thị trường Mỹ đạt 14,81 tỷ USD, tăng 11,3%.
Theo ông Phạm Như Phương, Trưởng phòng Xuất nhập khẩu ngành hàng, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), mức tăng này chủ yếu nhờ các đơn hàng đã ký trước thời điểm Mỹ công bố chính sách thuế. “Tác động thực tế của thuế đối ứng sẽ bộc lộ rõ hơn trong thời gian tới và chắc chắn gây sức ép lớn lên doanh nghiệp Việt Nam”, ông nói.
Trong bối cảnh đó, Hiệp định EVFTA đang trở thành điểm tựa quan trọng, được xem như “kênh thay thế chiến lược” giúp dệt may Việt Nam giảm phụ thuộc thị trường đơn lẻ. Với EU – thị trường xuất khẩu lớn thứ hai lợi thế giảm thuế và cơ chế mở cửa mạnh tạo ra dư địa để doanh nghiệp chuyển hướng đơn hàng, duy trì đà xuất khẩu.
Ông Phương cho biết, EVFTA mang lại lợi thế thuế quan đáng kể, đồng thời buộc doanh nghiệp đáp ứng chuẩn châu Âu, từ minh bạch chuỗi cung ứng đến tiêu chuẩn môi trường. “Đáp ứng các yêu cầu của EVFTA không chỉ là điều kiện để gia tăng xuất khẩu sang EU, mà còn thúc đẩy doanh nghiệp nâng cấp chuỗi sản xuất, tăng tỷ lệ nội địa hóa, hướng đến mô hình sản xuất xanh và bền vững”, ông nhấn mạnh.
Việc đầu tư vào các khâu thượng nguồn – như dệt, nhuộm – đang trở nên cấp thiết để đáp ứng quy tắc xuất xứ “từ vải trở đi”. Đây cũng là thách thức lớn nhất của dệt may Việt Nam, khi nguồn cung vải trong nước còn hạn chế, khiến doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu.
Để giải quyết bài toán này, đại diện Bộ Công Thương cho rằng cần đưa nội dung hội nhập, quy tắc xuất xứ và tiêu chuẩn xanh vào chương trình đào tạo, tạo nguồn nhân lực đủ năng lực vận hành chuỗi cung ứng theo yêu cầu thị trường EU.
Song song đó, Bộ Công Thương sẽ tăng cường tổ chức hội nghị, đào tạo, hướng dẫn doanh nghiệp hiểu và tận dụng ưu đãi từ EVFTA; đồng thời phối hợp 60 thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để mở rộng các hoạt động kết nối giao thương, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp nhà nhập khẩu EU.
Theo ông Phương, để nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng xanh và quá trình số hóa xuất khẩu, doanh nghiệp cần chủ động đặt hàng các cơ sở đào tạo, giúp xây dựng chương trình gắn với nhu cầu thực tế.
“Tận dụng ưu đãi EVFTA đòi hỏi doanh nghiệp phải hiểu rõ quy tắc xuất xứ, quy trình sản xuất và các yêu cầu về tuần hoàn, phát thải thấp của EU. Đây là chìa khóa để dệt may Việt Nam mở rộng thị trường và giảm thiểu rủi ro trước biến động thương mại quốc tế”, ông nói.
Trong bối cảnh Mỹ gia tăng rào cản và nhiều thị trường chuyển sang tiêu chuẩn “xanh”, EVFTA đang đóng vai trò như cánh cửa thứ hai, giúp ngành dệt may Việt Nam duy trì nhịp tăng trưởng và hướng đến chiến lược phát triển bền vững hơn.