Xuất khẩu dệt may đã có những tín hiệu khả quan trong nửa đầu năm nay, song những rủi ro về thị trường vẫn còn tiềm ẩn, đòi hỏi các giải pháp linh hoạt từ phía doanh nghiệp lẫn sự hỗ trợ của cơ quan chức năng nhằm tạo đà cho việc thực hiện các mục tiêu của năm 2024.

Tín hiệu khởi sắc

Thị trường hồi phục, nhu cầu tiêu dùng mặt hàng dệt may tại nhiều quốc gia đã khởi sắc trở lại. Với ưu thế về thương hiệu trong nhiều năm, đơn hàng của doanh nghiệp Việt Nam cũng được các đối tác ký dài hạn hơn.

Ông Phạm Minh Đức, Tổng Giám đốc May Nam Định thông tin doanh thu 6 tháng vừa qua của công ty ước đạt 420 tỷ đồng, trong đó 90% đến từ doanh thu FOB (chủ động nguyên liệu, hoàn thiện sản phẩm), lợi nhuận ước đạt 10 tỷ đồng. Ước tính cả năm 2024, doanh thu công ty đạt 700 tỷ đồng, tăng khoảng 35% so với năm 2023.

“Hiện nay Công ty đã có đủ đơn hàng cho năm 2024 và bắt đầu làm việc về đơn hàng quý 1 và 2/2025. Để nâng cao hiệu quả quản trị, đảm bảo năng lực nội tại và bộ máy vận hành của công ty phù hợp với tốc độ tăng trưởng hiện nay, Công ty đang tập trung số hóa, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động sản xuất-kinh doanh và điều hành nhằm tối ưu hóa chi phí, phát huy hiệu quả trên nền tảng Số,” ông Phạm Minh Đức cho hay.

Còn tại May Hưng Yên, doanh nghiệp cũng đang tập trung các giải pháp để nâng cao năng suất cũng như tận dụng tốt cơ hội thị trường qua đó thực hiện cao nhất các mục tiêu do đại hội cổ đông đề ra. Tổng Giám đốc Phạm Thị Phương Hoa cho biết trong nửa đầu năm, áp lực giao hàng và giá chưa cải thiện đã ảnh hưởng đến hiệu quả của Công ty trong nửa đầu năm 2024.

“Công tác thị trường quý 3 dự kiến có cải thiện so với quý 2 tuy nhiên quý 4 chưa có nhiều tín hiệu tích cực. Dự báo cả năm 2024, doanh thu Tổng Công ty ước vượt 5% và lợi nhuận trước thuế tăng 15% so với kế hoạch,” bà Phạm Thị Phương Hoa thông tin.

Theo thống kê của Hiệp hội dệt may Việt Nam (Vitas), nửa đầu năm nay kim ngạch xuất khẩu toàn ngành ước đạt 20 tỷ USD, tăng khoảng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù so với mức tăng chung của cả nước còn thấp, song đây là một tín hiệu tích cực trong bối cảnh thị trường thế giới phục hồi chậm.

Dệt may đáp ứng các tiêu chí Xanh để thúc đẩy xuất khẩu. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

Đáng chú ý, sản phẩm dệt may Việt Nam đã xuất khẩu tới 113 nước, trong đó thị trường xuất khẩu chính của dệt may vẫn là Mỹ, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc.

Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cho biết ngành dệt may Việt Nam đang tập trung khoảng 85% năng lực sản xuất cho xuất khẩu. “Mục tiêu trong thời gian sắp tới của ngành dệt may là đa dạng hóa thị trường, cùng đó là đa dạng hóa sản phẩm, tăng tính cạnh tranh và tận dụng tốt các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) mang lại để thúc đẩy xuất khẩu,” ông Trương Văn Cẩm nói.

Ứng phó các rủi ro để xuất khẩu bền vững

Có thể thấy, những biến động của cung-cầu thế giới, đặc biệt là xung đột chính trị tại nhiều quốc gia vẫn nhiều tiềm ẩn, có thể ảnh hưởng trực tiếp tới chuỗi cung ứng cũng như kéo lùi kết quả xuất khẩu của ngành dệt may.

Rõ rệt nhất, năm 2023 kim ngạch xuất khẩu dệt may giảm 10%, trong đó đơn giá sản xuất giảm 30%, thậm chí có mã hàng tới 50% và cũng là năm khó khăn nhất trong suốt hơn 30 năm xuất khẩu của ngành dệt may nếu không tính năm 2020 thế giới đóng cửa vì dịch bệnh. Vì vậy, sự hồi phục trong nửa đầu năm nay là những tín hiệu tích cực của các doanh nghiệp.

Tuy vậy, theo nhận định của ông Cao Hữu Hiếu, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam, trong 6 tháng cuối năm 2024, nhu cầu dệt may tại các thị trường tiêu thụ chính chưa thể cải thiện, kế hoạch cắt giảm lãi suất tại các thị trường này chưa rõ ràng, trong khi các quốc gia cạnh tranh dự kiến sẽ phá giá mạnh đồng tiền từ 15%-20% để hỗ trợ xuất khẩu, giành lại thị phần, do đó các doanh nghiệp sẽ chịu áp lực cạnh tranh về đơn giá trong bối cảnh đơn giá vốn đã thấp của 2 năm qua chưa cải thiện.

Mặt khác, cước vận tải biển, tiền lương, tiền điện, lãi suất ngân hàng… được dự báo tiếp tục tăng sẽ tác động trực tiếp đến hiệu suất sản xuất-kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy, để về đích các chỉ tiêu trong năm nay, ông Cao Hữu Hiếu chia sẻ, Vinatex sẽ tiếp tục linh hoạt trong điều hành, tận dụng tối đa các cơ hội từ thị trường, xác định mặt hàng có tính kỹ thuật khó, đơn hàng nhỏ… nhưng giá trị gia tăng cao để sản xuất thay vì các mặt hàng phổ thông giá rẻ, khó cạnh tranh, đồng thời thường xuyên theo dõi và cập nhật, dự báo các thông tin về thị trường, xây dựng các kịch bản có thể xảy ra và có phương án phù hợp cho hoạt động sản xuất-kinh doanh.

Trong khi đó, những tiêu chuẩn về thị trường cũng ngày càng khắt khe, đơn cử, một số quốc gia, như Mỹ, EU… đã đưa ra những quy định rất cao về xanh hóa, về môi trường. Do đó, để giữ vững thị trường, ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch Vitas đề xuất các thương vụ nước ngoài hỗ trợ nhiều hơn về thông tin từ các thị trường, chính sách của nước sở tại..., đặc biệt là thông tin về cơ chế cho sản xuất Xanh từ một số nước, cụ thể hơn là giải pháp nào để một số cường quốc dệt may có thể giảm chi phí để tăng sức cạnh tranh… bởi các cơ chế này rất cần thiết để doanh nghiệp trong nước có thể định hướng, điều chỉnh các hoạt động sản xuất-kinh doanh cho phù hợp.

Chủ động từ khâu thiết kế để tăng giá trị xuất khẩu. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)

Ngoài ra, trước nhiều biến động của kinh tế thế giới, như: dịch bệnh, xung đột thương mại…, đại diện Vitas cũng mong muốn các thương vụ có thể giúp doanh nghiệp đánh giá được nhu cầu và qui mô tiêu dùng về dệt may tại các thị trường, kể cả những thông tin về hiệu quả hoạt động của các tập đoàn bán lẻ trên thế giới… để từ đó có thể căn chỉnh và đề ra kế hoạch sản xuất-kinh doanh cho từng khu vực thị trường.

“Hiện nhiều nước đưa ra biện pháp phòng vệ thương mại, do vậy doanh nghiệp cần sự chia sẻ thông tin và cảnh báo để từ đó giúp doanh nghiệp có giải pháp ứng phó,” ông Trương Văn Cẩm nói.

Với Chiến lược phát triển ngành dệt may đến năm 2030 tầm nhìn đến 2035 đã được phê duyệt hơn 1 năm, ông Trương Văn Cẩm cũng đề xuất Bộ Công Thương vào cuộc để thúc đẩy các địa phương, nhằm hình thành được các tổ hợp dệt may lớn để Việt Nam có thể sản xuất được nguyên phụ liệu đáp ứng cho ngành dệt may của Việt Nam phát triển bền vững./.