Thời trang cao cấp hướng đến công nghệ xanh hơn

Quần áo làm từ hàng dệt tái chế đang nổi lên ở châu Âu, làm nổi bật những cơ hội kinh doanh mới cũng như làm giảm dấu ấn môi trường của ngành. Hai nhà máy dệt ở miền nam Phần Lan hướng tới tương lai xanh của ngành này. Tại nhiều địa điểm ở Espoo và Valkeakoski, chất thải dệt đã qua xử lý trước được biến thành sợi xenlulo có hình dáng và cảm giác giống như bông.

Hoạt động này là một phần của sáng kiến ​​nghiên cứu mang tên“Dự án Bông Mới”nhận được tài trợ của Liên minh châu Âu (EU) nhằm giúp xanh hóa ngành kinh doanh thời trang bằng cách tái chế hàng dệt bỏ đi thành quần áo mới.

Sáng kiến ​​kéo dài 3 năm này sẽ được kéo dài thêm 6 tháng đến tháng 3/2024 và được xây dựng dựa trên khái niệm “nền kinh tế tuần hoàn” trong đó hàng hóa được sửa chữa, tái sử dụng và tái chế. Paula Sarsama, người điều phối Dự án Bông Mới và là giám đốc chương trình tại Công ty Sợi Infinited ở Espoo, cho biết: “Chúng tôi muốn chứng minh rằng nền kinh tế tuần hoàn cho ngành dệt may là có thể thực hiện được ở Châu Âu”.

Quá trình kéo sợi “Infinna”.

Dự án Bông Mới và sợi “Infinna”

Phần lớn chất thải được đổ vào các bãi chôn lấp ở những nơi nghèo hơn trên thế giới, thải khí mê-tan vào không khí và hóa chất vào đất và nước ngầm. Ước tính có khoảng 5,8 triệu tấn hàng dệt, tương đương khoảng 11 kg/người, bị vứt đi hàng năm ở EU - một trong những nhà nhập khẩu quần áo lớn nhất thế giới, với lô hàng trị giá 80 tỷ euro năm 2019. Mặc dù EU nhập khẩu phần lớn hàng dệt may từ nước ngoài nhưng khối này cũng sản xuất chúng ở một số nước như Đức, Italy, Pháp và Tây Ban Nha. Italy chiếm hơn 40% sản lượng hàng may mặc của EU.

Hơn nữa, xuất khẩu quần áo bỏ đi của châu Âu đã tăng gấp 3 lần trong hai thập kỷ qua. Ngành dệt may ở châu Âu sử dụng hơn 1,5 triệu người và với sản lượng dệt may toàn cầu được dự đoán sẽ tăng 63% vào năm 2030 so với năm 2022, chất thải sẽ chỉ tăng lên nếu không có hành động. Ngành công nghiệp quần áo châu Âu đang tìm cách phá vỡ chu kỳ này bằng cách hướng tới sản xuất và tiêu dùng bền vững hơn và hỗ trợ môi trường.

Trong Dự án Bông Mới, hàng dệt may đã qua sử dụng được một công ty Hà Lan tên là Frankenhuis thu thập, tổ chức và là đối tác của sáng kiến ​​này. Sarsama và đồng nghiệp làm việc với nhiều nhà sưu tập và phân loại hàng dệt may. Hầu hết đều nằm ở Bắc Âu - một nỗ lực nhằm giữ các tuyến đường vận chuyển, chi phí và lượng khí thải ở mức tối thiểu. Chất thải được phân hủy và được tái chế thành sợi trông giống như bông và được đặt tên là “Infinna”. Nhà sản xuất quần áo và giày dép thể thao Đức Adidas và các công ty thuộc nhà bán lẻ thời trang Thụy Điển H&M nằm trong số doanh nghiệp sẽ sử dụng sợi Infinna để thiết kế, sản xuất và bán các mặt hàng của riêng họ.

Theo Sarsama, cột mốc quan trọng của Dự án Bông Mới là đưa những sản phẩm may mặc sản xuất từ chất thải dệt may ra thị trường. Tất cả các bộ phận của dây chuyền sản xuất dệt may - từ thiết kế ban đầu cho đến phân xưởng - đều được thể hiện trong dự án. Mục đích để chứng minh rằng việc tạo ra quần áo mới từ chất thải dệt giàu bông khả thi về mặt thương mại. Một thành phần quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn là việc thu gom và phân loại chất thải dệt may có tổ chức. Hiện tại, chưa đến 1% nguyên liệu được sử dụng để sản xuất quần áo mới là từ vải tái chế. Kể từ năm 2025, luật pháp EU sẽ yêu cầu tất cả 27 quốc gia thành viên triển khai hệ thống thu gom rác thải đối với hàng dệt may gia dụng và tuân thủ những mục tiêu tái chế tối thiểu.

Theo Sarsama, một thách thức lớn là làm cho các bộ phận khác nhau trong ngành điều chỉnh các thông số kỹ thuật. Ví dụ: khi bắt đầu Dự án Bông Mới, các đối tác lên kế hoạch cho những bộ sưu tập mới có một số thông số kỹ thuật về nguyên liệu cần thiết mà đơn vị thu gom không rõ ràng. Điều này đã thúc đẩy hai phân khúc cải thiện việc trao đổi thông tin của họ.

Sự ra mắt nền tảng ECOSYSTEX và sáng kiến T-REX

Sự hợp tác trong lĩnh vực này được tăng cường với sự ra mắt của nền tảng ECOSYSTEX vào đầu năm 2023. Tập hợp 23 sáng kiến ​​do EU tài trợ - bao gồm Dự án Bông Mới - tập trung vào tính bền vững của ngành dệt may, ECOSYSTEX hướng tới mục tiêu tăng cường hợp tác giữa các đối tác. Một dự án khác của châu Âu là một phần của nền tảng đã nhận được tài trợ của EU để chứng minh cách thức hoạt động của hệ thống biến chất thải dệt may gia đình thành nguyên liệu cho các sản phẩm mới. Được gọi là T-REX - viết tắt của Dệt may Tái chế Xuất sắc - sáng kiến ​​này đã bắt đầu vào năm  2022 và dự kiến ​​sẽ kéo dài đến tháng 5/2025. Trọng tâm là phân loại rác thải. Đó là bởi vì, để tái sử dụng trên quy mô lớn, quần áo bỏ đi trước tiên cần phải được phân loại theo chất liệu của chúng. Elizabeth Martin, điều phối viên của

T-REX và quản lý của thương hiệu Adidas, cho biết: “Vấn đề đối với người phân loại là các mặt hàng được làm từ các vật liệu khác nhau. Nếu chúng tôi có thể hài hòa mọi tiêu chí chất lượng cho hoạt động phân loại, chúng tôi cũng có thể cải thiện quy mô”. Ngoài rào cản này còn có một điều chưa biết: làm thế nào người tiêu dùng sẽ trở thành một phần của quá trình này, vì họ sẽ là người vứt bỏ quần áo cũ. Việc đưa phân khúc này vào hỗn hợp sẽ yêu cầu các phương án xử lý chất thải dệt may đơn giản hơn. Điều đó sẽ đồng nghĩa với những thay đổi về ghi nhãn cũng như trong sản xuất.

Trong Chiến lược dệt may tuần hoàn và bền vững năm 2022, Ủy ban Châu Âu đề xuất thiết lập Hộ chiếu Sản phẩm Kỹ thuật số của EU - một hồ sơ điện tử sẽ được yêu cầu vào năm 2030 để khuyến khích khách hàng đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn ngay từ đầu. Dữ liệu cơ bản như thành phần, nguồn cung ứng, độc tính, phương án bảo trì và khả năng tháo rời của quần áo sẽ hỗ trợ các công ty áp dụng các mô hình tuần hoàn. Châu Âu hy vọng kiến ​​thức được tạo ra thông qua sáng kiến ​nghiên cứu như Dự án Bông Mới và T-REX cũng sẽ góp phần cải thiện những phương pháp thực hành trên toàn cầu.

Nguồn:Atgt.com.vn