Năm 1907, một nhóm đại điện của ngành công nghiệp bông quốc tế đã hội họp tại Atlanta, Georgina, Mỹ và thống nhất đưa ra một bộ tiêu chuẩn bông để giải quyết vấn đề “giá cả khác nhau giữa các thị trường” đồng thời cung cấp cơ sở để giải quyết các tranh chấp về chất lượng bông, nâng cao nhận thức của người trồng bông về giá trị sản phẩm.

Khoảng 10 năm sau đó, dựa trên các Đạo luật về bông đã được ban hành, Mỹ đã giới thiệu một hệ thống phân loại bông, giao cho Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) chủ trì thực hiện. Phòng Đảm bảo chất lượng (The Quality Asurance Division) của USDA đảm nhận thực hiện phân loại cho toàn bộ bông sản xuất ra. Họ có tổng cộng 10 cơ sở phân loại bông rải theo vành đai trồng bông như bản đồ dưới đây:

Người trồng bông, người mua, người bán, nhà nghiên cứu, những đối tượng có nhu cầu khác đều có thể sử dụng dịch vụ phân loại bông của USDA và trả chi phí cho việc sử dụng dịch vụ này.

Việc phân loại bông Mỹ là không bắt buộc. Tuy nhiên, những người trồng bông đã nhận thấy lợi ích lớn của việc này. Nó góp phần tạo sự minh bạch cho thương mại bông, tạo sự tin tưởng cho khách hàng, góp phần tiếp thị cho sản phẩm và giúp những người trồng bông có thể được hưởng các chương trình trợ giá từ chính phủ.

Hiện nay, gần như 100% bông Mỹ sản xuất ra đều được phân loại và có mã nhận diện kiện hàng vĩnh viễn PBI (Permanent Bale Identification).

 Quy trình phân loại bông Mỹ

          Tại các ruộng bông, bông được thu hoạch bằng máy rồi chuyển đến các nhà máy cán bông (Gin). Tại đây, xơ bông được tách khỏi hạt, loại bỏ sơ bộ các tạp chất và vật thể ngoại lai, đóng thành các kiện bông nặng khoảng 500 pound. Quy trình phân loại bông Mỹ được thực bắt đầu từ đây theo quy trình sau:

Bông Green card

Sau khi bông đã được phân loại bởi USDA, dữ liệu cho từng kiện bông theo mã PBI được đưa vào hệ thống dữ liệu quốc gia do USDA quản lý. Người chủ sở hữu bông và/hoặc đại lý của họ có thể truy cập vào hệ thống để xem/trích xuất dữ liệu bảng test HVI. Một số nhà thương mại bông chấp nhận bỏ chi phí để xin bản chứng nhận chất lượng (Form R) cho lô bông từ USDA. Bản chất Form R cũng thể hiện các tiêu chuẩn chất lượng như bảng test HVI nhưng có dấu, chữ ký xác nhận của USDA nhằm tạo thêm sự tin tưởng cho người mua bông. Khi bông đã được phân loại, các nhà thương mại có thể lựa chọn hình thức bán bông Green Card (cung cấp kèm bảng test HVI cho khách hàng) hoặc bán bông Description (chỉ mô tả chất lượng hàng hóa, không kèm bảng test HVI).

Bảng test HVI

Từ góc độ thực vật học, bông được chia thành 3 nhóm thương mại chính. Nhóm đầu tiên là bông Gossypium hirsutum có nguồn gốc từ Mexico và Trung Mỹ  được cải tiến và trồng rộng rãi tại Mỹ, loại này thường được gọi là bông vùng cao “American Upland Cotton”. Chiều dài xơ bông dao động từ 7/8 đến 15/16 inch. Nhóm thứ hai là G. Barbadense, có nguồn gốc Nam Mỹ, chiều dài xơ bông từ 1¼ đến 19/16 inch, được gọi là bông “Pima”. Nhóm còn lại là G.herbaceum và G.arboreum, xuất xứ từ Ấn Độ và Đông Á, chiều dài xơ bông từ 1/2 đến 1 inch, loại này không được trồng ở Mỹ.

Trong ba nhóm này thì nhóm thứ hai “American Upland Cotton” là loại bông phổ biến nhất, chiếm khoảng 90% sản lượng bông Mỹ. Vì vậy, trong bài viết này sẽ tập trung vào việc phân loại chất lượng và bảng test HVI của nhóm bông này.

Một bảng test HVI sẽ bao gồm những thông tin như mẫu dưới đây.

Ngoài những thông tin về mã nhà máy cán bông, mã kiện thì bảng test HVI sẽ thể hiện các chỉ tiêu cơ bản về chất lượng bông như chi tiết dưới đây:

STT	Chỉ tiêu	Chi tiết
1	Cấp màu – Grade
2	Chiều dài – Length
3	Độ đồng đều chiều dài – Length Uniformity
4	Cường lực – Strength
5	Độ mảnh – Micronaire
6	Tạp chất- Trash	2-4%. Thường khoảng 2,5%
7	Tạp lá – Leaf	Cấp 1,2: Tốt Câp  3,4,6: TB Cấp 6,7: xấu

 So sánh bán bông Green Card (GC) và bán bông Description

Phương Thanh