“Nhãn carbon” có thể trở thành chuẩn mực mới của thời trang không?
Carbon đi-ô-xít không mùi, không màu và không hình dạng, nhưng tồn tại quá nhiều trong bầu khí quyển, đã có những tác động đáng kể đến sự biến đổi khí hậu của hành tinh chúng ta.
Làm cho người tiêu dùng quan tâm đến một mối đe dọa vô hình không phải sẽ giúp cho việc bán hàng trở nên dễ dàng hơn, nhưng một nhóm nhỏ các nhãn hàng đã cho rằng nhãn carbon, tương tự như nhãn dinh dưỡng trên bao bì thực phẩm, có thể giúp mọi người hình dung được các chi phí môi trường mà các nhãn hàng đang phải chi trả. Hy vọng rằng bằng cách đưa ra những con số thực tế sẽ giúp chúng ta cởi mở hơn trong việc trao đổi cách thức để giảm bớt chúng.
Trong những năm gần đây, ngành công nghiệp thời trang ngày càng nổi lên nhờ sự quan tâm ngày càng tăng của người tiêu dung về vai trò của nó trong sự nóng lên toàn cầu. Tùy từng mặt hàng, 2 ngành sản xuất quần áo và giày dép chiếm từ 4% đến 10% sản lượng carbon toàn cầu. Theo Tổ chức Ellen MacArthur, 2 ngành này có thể hút hơn 1/4 ngân sách carbon của thế giới vào năm 2050.
Hana Kajimura, giám đốc phát triển bền vững của thương hiệu có trụ sở tại San Francisco, nói với Sourcing Journal: “Với 10 người khác nhau thì định nghĩa về tính bền vững lại mang 10 ý nghĩa khác nhau, nhưng hiện tại khách hàng rất ít để ý đến những tag có ghi thông tin này. “Những gì chúng tôi cảm thấy còn thiếu là một chỉ số khách quan khoa học, có thể định lượng được để đánh giá các sản phẩm cạnh tranh — và cần phải tìm hiểu nhiều hơn tác động carbon với những thứ mà chúng ta mua."
Đối với Kajimura, phát triển nhận thức về carbon tương tự như nhận thức của chúng ta về các giá trị dinh dưỡng là mục tiêu phía trước cần hướng đến.
Allbirds đã đưa chỉ số carbon vào yếu tố thiết kế. Vào tháng 12, công ty mang thương hiệu Staple Dasher, hợp tác với nghệ sĩ đồ họa và nhà thiết kế thời trang đường phố Jeff Staple cho biết việc sản xuất giày đã sản sinh 9,2 kg carbon dioxide ra môi trường. Tháng trước, Adidas và Allbirds đã công bố Futurecraft.Footprint, được mệnh danh là đôi giày thể thao với tỷ lệ carbon thấp nhất trên thị trường. Chiếc giày thể thao được ghi rõ “+2,94” trên đế giữa, thể hiện những gì mà thương hiệu cho là tốt nhất. Và đây được coi là một thành tích đáng kể vì bình thường một đôi giày thể thao tiêu chuẩn tạo ra trung bình 12,5 kg carbon dioxide.
Nhưng liệu những con số này có ý nghĩa gì với người tiêu dùng không?
Kajimura cho biết các số liệu trên sản phẩm không thay đổi số lượng mũi may trên sản phẩm đó. “Câu chuyện carbon” khó nắm bắt hơn rất nhiều so với một thứ gì đó hữu hình hơn như sản phẩm được làm từ chai nước tái chế, do đó các thương hiệu “cần rất nhiều cam kết” để khẳng định vấn đề này. Tương tự, chúng ta phải học cách so sánh các giá trị calo, nâng cao kỹ năng tìm hiểu về ý nghĩa của một kg carbon dioxide. Mọi thứ cần phải có sự nỗ lực của tất cả các bên, để cùng phát triển và cùng giúp thay đổi được nhận thức của người tiêu dùng.
Thông tin về khí thải carbon vẫn còn “mù mờ”
Một cuộc khảo sát năm 2020 của Ipsos cho thấy gần 70% người tiêu dùng trên 28 quốc gia đã thay đổi việc sử dụng một số sản phẩm và dịch vụ vì những lo ngại về biến đổi khí hậu. Theo một cuộc thăm dò của GlobalData được công bố mới đây, đối với 1/5 người châu Âu, thông tin về lượng khí thải carbon của sản phẩm là “yếu tố quyết định” trong việc lựa chọn mua hàng của họ.
Mặc dù vậy, nhà sản xuất giày Veja cho biết vẫn còn một sự “mù mờ” về lượng khí thải carbon. Dữ liệu trong các báo cáo phát triển bền vững thường khó hiểu và phương pháp luận đằng sau chúng cũng không rõ ràng. Quan trọng hơn, do hầu hết các nhãn hàng có tầm nhìn hạn chế vào chuỗi cung ứng của họ, kết quả là họ có xu hướng tập trung vào phát thải Phạm vi 1 và 2 trong tầm kiểm soát của họ, cung cấp bức tranh chưa thể hiện được đầy đủ của thực tế.
Một vài năm trước, thương hiệu Pháp — Meghan, Nữ công tước xứ Sussex, nằm trong số những người hâm mộ nổi tiếng — đã quyết định thử thách bản thân và tiến hành nghiên cứu sâu về carbon, bao gồm cả mức phát thải Phạm vi 3. Sébastien Kopp, đồng sáng lập và giám đốc sáng tạo của Veja, nói với Sourcing Journal rằng Phạm vi 1 và 2 có ít hơn 0,15% gây gánh nặng cho môi trường. Mặt khác, hơn 70% lượng khí thải carbon bắt nguồn từ việc khai thác nguyên liệu thô.
Cho đến nay, Veja đã gắn thẻ thông tin carbon cho một số kiểu dáng phổ biến của mình với những con số chính xác, từ 5,63 kg carbon dioxide cho Nova High Canvas đến 21,5 kg carbon dioxide cho Esplar Leather. Kopp cho biết, vào cuối năm nay, nhãn hàng này có kế hoạch phát hành số lượng cho tất cả các mẫu giày của mình, bao gồm cả sự khác biệt giữa các cỡ giày 4 và giày cỡ 11.
Đưa ra những con số chính xác không phải là điều dễ dàng. Velcro và Kopp cho biết Veja không thể hoàn toàn truy ra nguồn gốc của một số thành phần như một số đinh tán kim loại, điều đó có nghĩa là có những lỗ hổng trong dữ liệu. Kajimura cũng thừa nhận rằng quá trình này là “sự kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học” dựa trên “hàng trăm giả định” và các điểm dữ liệu biến đổi. Theo dõi hàng trăm —hàng nghìn hoặc hàng chục nghìn với trường hợp của các doanh nghiệp lớn hơn — các nhà cung cấp cấp hai và cấp ba cũng là một chuyện; thuyết phục họ chia sẻ số liệu thống kê mà họ có thể bảo vệ chặt chẽ lại là một chuyện khác.
Vào Ngày Trái đất vào tháng 4, Allbirds đã ra mắt phiên bản mã nguồn tính toán Dấu chân carbon độc quyền của mình, với mục tiêu là giúp các nhãn hàng "giảm thiểu sự mơ hồ" và thêm nhãn carbon vào sản phẩm của họ. Joey Zwillinger, đồng sáng lập và đồng giám đốc điều hành của Allbirds, cho biết vào thời điểm đó, có một “mã nhận dạng chính, bao quát” như chỉ số carbon là rất quan trọng để đánh giá tính bền vững. Đối với Kajimura, điểm số công khai sẽ chỉ khuyến khích giúp các nhãn hàng cải thiện tính bền vững.
Giữ bí mật hoặc công khai
H&M đang có một hướng đi hơi khác. Mặc dù nhà bán lẻ Thụy Điển từ chối cho biết liệu họ có cân nhắc việc dán nhãn carbon hay không, nhưng tháng trước họ đã thông báo rằng họ sẽ “dùng tiền cho việc liên quan đến vấn đề về carbon”, mà họ gọi là “yếu tố thay đổi cuộc chơi”.
Định giá carbon nội bộ này sẽ giúp H&M định lượng chi phí phát thải cho các quyết định khác nhau mà công ty đưa ra trong việc thiết kế, sản xuất và bán một sản phẩm, và bằng cách đó, cho phép H&M đưa ra quyết định sáng suốt hơn về nơi sản xuất mặt hàng hoặc vật liệu sẽ sử dụng.
Kim Hellström, trưởng nhóm chiến lược về khí hậu và nước, cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi đang thực sự kết nối với tất cả các đầu mối. “Điều này có nghĩa là một bộ phận của công ty chỉ tập trung vào việc đầu tư tốt trong đó [lợi tức đầu tư] là giảm carbon. Chúng tôi tìm ra nơi chúng tôi có thể nhận được mức giảm phát thải lớn nhất và đó là nơi chúng tôi sẽ trả tiền để thực hiện cho hoạt động của mình”.
Nhãn hàng Asket của Thụy Điển cũng cho rằng sự minh bạch đối với người tiêu dùng là cần thiết.
Nguồn: Sourcing Journal